๐•๐ข๐ฌ๐ž-๐rimeiru Ministru ๐ก๐š๐ฅ๐šโ€™๐จ ๐ฅ๐š๐ง๐ฌ๐š๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐›๐š ๐ค๐จ๐ง๐ญ๐ข๐ฃ๐ž๐ง๐ญ๐ž ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐‹๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐›๐š ๐๐š๐ก๐ฎ๐ฅ๐ฎ๐ค ๐ญ๐ฎ๐ข๐ซ ๐ค๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐–๐จ๐ซ๐ฅ๐๐’๐ค๐ข๐ฅ๐ฅ๐ฌ ๐€๐’๐„๐€๐ ๐›๐š ๐๐š๐ฅ๐š ๐Ÿ๐Ÿ’ ๐ข๐ก๐š ๐Œ๐š๐ง๐ข๐ฅ๐š

Image

Vise-Primeiru-Ministru no Ministru Koordenadรณr ba Asuntu Ekonรณmiku (MKAE), Ministru Turizmu no Ambiente (MTA), Seri Francisco Kalbuadi Lay, iha loron 14 Agostu 2025, halaโ€™o lansamentu ba kontijente Timor-Leste ba dahuluk tuir kompetisaun WorldSkills ASEAN ba dala 14 iha Manila-Filipina.

Lansamentu kontijente Timor-Leste ba tuir kompetisaun WorldSkills ASEAN ba dala 14 neโ€™e iha Auditoriu Ministรฉriu Finansa, Aitarak-Laran, Dili, neโ€™ebรฉ hetan partisipasaun husi Vise Ministra Asuntu ASEAN, Milena Rangel, Diretora INDMO no delegasaun sira neโ€™ebรฉ sei partisipa iha kompetisaun neโ€™ebรฉ sei hahรบ husi loron 25 toโ€™o 30 Agostu 2025.

โ€œ๐Ž๐ก๐ข๐ง, ๐ข๐ญ๐š ๐ก๐จ๐ญ๐ฎ ๐ข๐ก๐š ๐ง๐žโ€™๐ž ๐š๐ญ๐ฎ ๐ฌ๐ž๐ฅ๐ž๐›๐ซ๐š ๐ข๐ฆ๐ข ๐ฃ๐ฎ๐ฏ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ๐๐ž ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ง๐ข๐š ๐ฌ๐ฎ๐ฌ๐ž๐ฌ๐ฎ ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ค๐จ๐ง๐ค๐จ๐ซ๐ž๐ง๐ญ๐ž ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ก๐ฎ๐ฌ๐ข ๐’๐ž๐ง๐ญ๐ซ๐ฎ ๐“๐ซ๐ž๐ข๐ง๐š๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐•๐จ๐ค๐š๐ฌ๐ข๐จ๐งรก๐ฅ ๐‰๐ฎ๐ฏ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ๐๐ž (๐’๐“๐•๐‰) ๐‚๐จ๐ฆ๐จ๐ซ๐จ, ๐ƒ๐ข๐ฅ๐ข ๐ˆ๐ง๐ฌ๐ญ๐ข๐ญ๐ฎ๐ญ๐ฎ ๐“๐ž๐ค๐ง๐จ๐ฅ๐จ๐ฃ๐ข๐š (๐ƒ๐ˆ๐“), ๐ง๐จ ๐‚๐ž๐ง๐ญ๐ซ๐จ ๐๐š๐œ๐ข๐จ๐ง๐š๐ฅ ๐๐ž ๐„๐ฆ๐ฉ๐ซ๐ž๐ ๐จ ๐ž ๐…๐จ๐ซ๐ฆ๐šรงรฃ๐จ ๐๐ซ๐จ๐Ÿ๐ข๐ฌ๐ฌ๐ข๐จ๐ง๐š๐ฅ (๐‚๐๐„๐…๐) ๐“๐ข๐›๐š๐ซ. ๐ˆ๐ญ๐š-๐›๐จ๐จ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฅ๐š’รณ๐ฌ ๐๐ž’๐ข๐ญ ๐ž๐ฌ๐ญ๐ฎ๐๐š๐ง๐ญ๐ž, ๐ฆ๐š๐ข๐›๐ž ๐ข๐ญ๐š-๐›๐จโ€™๐จ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฆ๐š๐ค ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐‹๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐ง๐ข๐š ๐ข๐ฆ๐š๐ฃ๐ž๐ง. ๐ˆ๐ญ๐š-๐›๐จโ€™๐จ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฆ๐š๐ค ๐š๐ฆ๐ข-๐ง๐ข๐š ๐ž๐ฆ๐›๐š๐ข๐ฑ๐š๐รณ๐ซ๐ž๐ฌ. ๐ˆ๐ญ๐š-๐›๐จ๐จ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฌ๐ž๐ซ๐›๐ข๐ฌ๐ฎ ๐ฆ๐š๐ค๐š’๐š๐ฌ ๐ญ๐ž๐›๐ž๐ฌ, ๐ญ๐ซ๐ž๐ข๐ง๐ฎ ๐ก๐จ ๐๐ž๐๐ข๐ค๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง, ๐ง๐จ ๐ก๐ž๐ญ๐š๐ง ๐ข๐ญ๐š-๐›๐จ๐จ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ง๐ข๐š ๐Ÿ๐š๐ญ๐ข๐ง ๐ก๐จ๐๐ข ๐ซ๐ž๐ฉ๐ซ๐ž๐ณ๐ž๐ง๐ญ๐š ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ง๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง,โ€ ๐•๐ข๐ฌ๐ž-๐๐Œ, ๐Œ๐Š๐€๐„, ๐Œ๐“๐€, ๐…๐ซ๐š๐ง๐œ๐ข๐ฌ๐œ๐จ ๐Š๐š๐ฅ๐›๐ฎ๐š๐๐ข ๐‹๐š๐ฒ, ๐ก๐š๐ญ๐จโ€™๐จ ๐ฅ๐ข๐ฎ๐ก๐ฎ๐ฌ๐ข ๐ง๐ข๐š ๐๐ข๐ฌ๐ค๐ฎ๐ซ๐ฌ๐ฎ ๐›๐š ๐ค๐จ๐ง๐ค๐จ๐ซ๐ž๐ง๐ญ๐ž ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ง๐žโ€™๐ž๐›รฉ ๐ฌ๐ž๐ข ๐ฉ๐š๐ซ๐ญ๐ข๐ฌ๐ข๐ฉ๐š ๐ข๐ก๐š ๐ค๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ง๐žโ€™๐ž.

โ€œ๐€๐ฆ๐ข ๐ก๐จ๐ญ๐ฎ ๐จ๐ซ๐ ๐ฎ๐ฅ๐ฅ๐ฎ ๐ก๐จ ๐ข๐ฆ๐ข. ๐ˆ๐ก๐š ๐ฅ๐จ๐ซ๐จ๐ง ๐›๐š๐ฅ๐ฎ๐ง ๐๐žโ€™๐ข๐ญ, ๐ก๐š๐กรบ ๐ก๐จ๐ฌ๐ข ๐ฅ๐จ๐ซ๐จ๐ง ๐Ÿ๐Ÿ“ ๐ญ๐จโ€™๐จ ๐Ÿ๐Ÿ— ๐Ÿ๐ฎ๐ฅ๐š๐ง ๐€๐ ๐จ๐ฌ๐ญ๐ฎ, ๐ข๐ญ๐š-๐›๐จ๐จ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฌ๐ž๐ข ๐ก๐š๐ฅ๐จ ๐ฏ๐ข๐š๐ฃ๐ž๐ง ๐›๐š ๐Œ๐š๐ง๐ข๐ฅ๐š, ๐…๐ข๐ฅ๐ข๐ฉ๐ข๐ง๐š, ๐ก๐จ๐๐ข ๐ก๐จ๐ฅ๐š ๐ฉ๐š๐ซ๐ญ๐ž ๐ข๐ก๐š ๐Š๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐–๐จ๐ซ๐ฅ๐๐’๐ค๐ข๐ฅ๐ฅ๐ฌ ๐€๐’๐„๐€๐ ๐ง๐ข๐š๐ง ๐›๐š ๐๐š๐ฅ๐š ๐Ÿ๐Ÿ’. ๐ˆ๐ก๐š ๐ง๐ž’๐ž๐›รก, ๐ข๐ญ๐š-๐›๐จ๐จ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฌ๐ž๐ข ๐ค๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ž ๐ก๐จ ๐ญ๐š๐ฅ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ง๐ž’๐ž๐›รฉ ๐๐ข’๐š๐ค ๐ฅ๐ข๐ฎ ๐ก๐จ๐ฌ๐ข ๐’๐ฎ๐๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐€๐ณ๐ขรก๐ญ๐ข๐ค๐ฎ ๐ญ๐จ๐ฆ๐š๐ค. ๐ˆ๐๐š-๐ง๐ž’๐ž ๐ฅ๐ข๐ฎ ๐Ÿ๐š๐ฅ๐ข ๐ค๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐๐ž’๐ข๐ญ. ๐ˆ๐๐š-๐ง๐ž’๐ž ๐จ๐ฉ๐จ๐ซ๐ญ๐ฎ๐ง๐ข๐๐š๐๐ž ๐ข๐๐š ๐š๐ญ๐ฎ ๐ก๐š๐ญ๐ฎ๐๐ฎ ๐›๐š ๐ฆ๐ฎ๐ง๐๐ฎ ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐‹๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐ข๐ก๐š ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ง๐ž’๐ž๐›รฉ ๐ข๐ก๐š ๐š๐›๐ข๐ฅ๐ข๐๐š๐๐ž, ๐ญ๐š๐ฅ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ, ๐ง๐จ ๐๐ž๐ญ๐ž๐ซ๐ฆ๐ข๐ง๐š๐๐ฎ.โ€

Vise- Primeiru Ministru mรณs fรณ hanoin katak, iha mundu ohin loron, iha abilidade mak buat ida ne’ebรฉ iha valรณr liu ne’ebรฉ ema ida bele iha. โ€œBa Timor-Leste, ita-nia traballadรณr kualifikadu sira mak ita-nia rikusoin boot ida. Mesmo ita seidauk iha indรบstria boot sira, maibรฉ ita iha buat ida ne’ebรฉ importante liu: iha liman, iha hanoin, no ita-nia ema sira-nia kreatividade.โ€
Halo parte ba Organizasaun Mundiรกl Komรฉrsiu (OMK /WTO) no prepara adezaun ba ASEAN signifika Timor-Leste tenke kompete iha merkadu globรกl no rejionรกl.

โ€œ๐“๐ซ๐š๐›๐š๐ฅ๐ฅ๐š๐รณ๐ซ ๐ค๐ฎ๐š๐ฅ๐ข๐Ÿ๐ข๐ค๐š๐๐ฎ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฆ๐š๐ค๐š ๐ฑ๐š๐ฏ๐ž ๐›๐š ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ง๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ง๐ข๐š ๐ค๐ซ๐ž๐ฑ๐ข๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐ž๐ค๐จ๐งรณ๐ฆ๐ข๐ค๐ฎ, ๐๐ž๐ณ๐ž๐ง๐ฏ๐จ๐ฅ๐ฏ๐ข๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ, ๐ง๐จ ๐ฉ๐ซ๐จ๐ฌ๐ฉ๐ž๐ซ๐ข๐๐š๐๐ž. ๐‹๐š ๐ก๐จ ๐š๐›๐ข๐ฅ๐ข๐๐š๐๐ž, ๐ข๐ญ๐š ๐ฅ๐š๐›๐ž๐ฅ๐ž ๐ฅ๐š’๐จ ๐›๐š ๐จ๐ข๐ง. ๐‡๐จ ๐š๐›๐ข๐ฅ๐ข๐๐š๐๐ž, ๐ข๐ญ๐š ๐›๐ž๐ฅ๐ž ๐ก๐š๐ซ๐ข๐ข ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐Ÿ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ซ๐ฎ.โ€

Lia menon husi Vise-Primeiru Ministru, โ€œBa ita-nia konkorente sira, haโ€™u hakarak dehan nuneโ€™e: kompete ba ho orgullu, kompete ho aten-barani, no kompete ho espรญritu Timoroan. Maske ita-boot sira lori medalla ba Timor Leste ka lae, ita-boโ€™ot sira halo ona ami orgullu ho ita-boโ€™ot sira-nia prezensa iha ne’e ohin no hodi reprezenta ita-nia nasaun doben. Lori Governu Timor-Leste nia naran haโ€™u hatoโ€™o votus diโ€™ak ba imi hotu. Ba Manila, halo imi-nia kbiit tomak, no hatudu ba mundu saida mak Timor-Leste bele halo. Boa sorte ho ita bot sira nia suksesu bele inspira tan joven timoroan barak atu banati tuir ita-boot nia ain-fatin.โ€

Kompetisaun neโ€™e oportunidade atu hatudu talentu, dedikasaun no kapasidade tรฉnika husi joven sira.
Nuneโ€™e mรณs, Diretora Institutu Nasionรกl ba Dezenvolvimentu mรฃo-de-Obra, I.P (INDIMO,I.P), Isabel Fernandes de Lima, iha diskursu hatete, kompetisaun ida-ne’e la’รณs de’it kompete entre juventude husi nasaun sira ne’ebรฉ iha Sudeste Aziรกtiku, maibฤ— liu-liu oportunidade atu hatudu talentu, dedikasaun no kapasidade tรฉnika husi joven sira, hanesan mรณs forma atu promove importรกnsia husi edukasaun tรฉnika no formasaun profisionรกl iha fortalesimentu ekonomia no dezenvolvimentu sustentรกvel ba Timor-Leste.

Iha kompetisaun ida-ne’e sei reuni ema nain 300 partisipante hanesan kompetitor/konkorente husi nasaun ASEAN 11, inklui mos Timor-Leste, ne’ebรฉ sei kompete iha รกrea kompetensia tรฉnika no profisionรกl 32, husi koziรฑa, servisu restorante, soldadura, no รกrea teknolojia produtiva sira seluk. Eventu ida-ne’e mak boot liu iha regiรฃo nian iha รกrea ida-ne’e, no sei akontese iha World Trade Center Metro Manila, fatin ne’ebรฉ lori hamutuk pรฉritu sira, formadรณr sira, joven talentu sira no reprezentante husi instituisaun balun ne’ebรฉ liga ho formasaun no empregu.

โ€œ๐ˆ๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ค๐จ๐ง๐ค๐จ๐ซ๐ž๐ง๐ญ๐ž ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ญ๐ฎ๐ข๐ซ ๐ญ๐ข๐ก๐š ๐จ๐ง๐š ๐ฌ๐ž๐ฅ๐ž๐ฌ๐ข๐จ๐ง๐š๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐ฉ๐ซ๐ž๐ฉ๐š๐ซ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ซ๐ข๐ ๐จ๐ซรณ๐ณ๐š, ๐š๐ญ๐ฎ ๐š๐ฌ๐ž๐ ๐ฎ๐ซ๐š ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฉ๐ซ๐จ๐ง๐ญ๐ฎ ๐š๐ญ๐ฎ ๐ค๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ž ๐ข๐ก๐š ๐งรญ๐ฏ๐ž๐ฅ ๐š๐š๐ฌ ๐ฅ๐ข๐ฎ ๐ง๐จ ๐ฌ๐š๐ข ๐ก๐š๐ง๐ž๐ฌ๐š๐ง ๐จ๐ฉ๐จ๐ซ๐ญ๐ฎ๐ง๐ข๐๐š๐๐ž ๐š๐ญ๐ฎ ๐š๐ฉ๐ซ๐ž๐ง๐๐ž ๐ญรฉ๐ค๐ง๐ข๐ค๐š ๐Ÿ๐จ๐ฎ๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š-๐ง๐žสผ๐ž๐›รฉ ๐ฌ๐ž๐ข ๐Ÿรณ ๐›๐ž๐ง๐ž๐Ÿรญ๐ฌ๐ข๐ฎ ๐›๐š ๐ข๐ญ๐š ๐ง๐ข๐š ๐ซ๐š๐ข ๐ข๐ก๐š ๐Ÿ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ซ๐ฎ. ๐‡๐š๐ง๐ž๐ฌ๐š๐ง ๐๐ž๐ฅ๐ž๐ ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง, ๐š๐ฆ๐ข ๐ฌ๐ž๐ข ๐ฅ๐จ๐ซ๐ข ๐ก๐จ ๐ซ๐ž๐ฌ๐ฉ๐จ๐ง๐ฌ๐š๐›๐ข๐ฅ๐ข๐๐š๐๐ž ๐š๐ญ๐ฎ ๐ซ๐ž๐ฉ๐ซ๐ž๐ณ๐ž๐ง๐ญ๐š ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐‹๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐ก๐จ ๐๐ข๐ฌ๐ข๐ฉ๐ฅ๐ข๐ง๐š ๐šโ€™๐š๐ฌ ๐ฅ๐ข๐ฎ, รฉ๐ญ๐ข๐ค๐š ๐ฉ๐ซ๐จ๐Ÿ๐ข๐ฌ๐ข๐จ๐งรก๐ฅ ๐ง๐จ ๐ž๐ฌ๐ฉ๐ข๐ซ๐ข๐ญ๐ฎ ๐ค๐จ๐จ๐ฉ๐ž๐ซ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง. ๐€๐ฆ๐ข ๐Ÿ๐ข๐š๐ซ ๐ค๐š๐ญ๐š๐ค ๐ž๐ฌ๐Ÿ๐จ๐ซ๐ฌ๐ฎ ๐ง๐จ ๐๐ž๐๐ข๐ค๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ก๐ฎ๐ฌ๐ข ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ฃ๐จ๐ฏ๐ž๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฌ๐ž๐ข ๐ก๐ž๐ญ๐š๐ง ๐ซ๐ž๐ค๐จรฑ๐ž๐ฌ๐ข๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐ง๐จ ๐ฌ๐ž๐ข ๐ค๐จ๐ง๐ญ๐ซ๐ข๐›๐ฎ๐ข ๐š๐ญ๐ฎ ๐ก๐จ๐๐ข ๐ก๐š๐ซ๐ž๐ž ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐‹๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐ง๐ข๐š ๐ฉ๐ซ๐ž๐ฌ๐ญรญ๐ฃ๐ข๐ฎ ๐ข๐ก๐š ๐ฉ๐ฅ๐š๐ญ๐š๐Ÿ๐จ๐ซ๐ฆ๐š ๐ข๐ฆ๐ฉ๐จ๐ซ๐ญ๐š๐ง๐ญ๐ž ๐ข๐๐š-๐ง๐žโ€™๐ž.โ€

Biban ida neโ€™e hakarak atu agradese wain ba apoiu tomak husi Vise-Primeiro-Ministro, Ministro Coordenador dos Asuntos Economicos e Ministro do Turismo e Ambiente no Vise-Ministra ba Asuntu ASEAN, ba diretรณr sira husi sentru sira no hotu-hotu ne’ebรฉ envolve iha organizasaun, preparasaun ba delegasaun ida-ne’e, neโ€™ebรฉ fundamentรกl atu halo ita-nia joven prontu atu enfrenta dezafiu ida-neโ€™e.

โ€œ๐‡๐šโ€™๐ฎ ๐ก๐š๐ค๐š๐ซ๐š๐ค ๐ซ๐ž๐ข๐ญ๐ž๐ซ๐š ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ค๐จ๐ฆ๐ฉ๐ซ๐จ๐ฆ๐ข๐ฌ๐ฎ ๐ก๐จ ๐๐ž๐ณ๐ž๐ง๐ฏ๐จ๐ฅ๐ฏ๐ข๐ฆ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐ฌ๐ฎ๐ฌ๐ญ๐ž๐ง๐ญรก๐ฏ๐ž๐ฅ ๐ง๐จ ๐ฏ๐š๐ฅ๐จ๐ซ๐ข๐ณ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐Ÿ๐จ๐ซ๐ฆ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ญรฉ๐ง๐ข๐ค๐š ๐ง๐จ ๐ฉ๐ซ๐จ๐Ÿ๐ข๐ฌ๐ข๐จ๐งรก๐ฅ ๐ข๐ก๐š ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐‹๐ž๐ฌ๐ญ๐ž. ๐„๐ฏ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š-๐ก๐š๐ง๐ž๐ฌ๐š๐ง ๐ง๐ž’๐ž ๐ž๐ฌ๐ž๐ง๐ฌ๐ข๐š๐ฅ ๐ญ๐ž๐›๐ž๐ฌ ๐š๐ญ๐ฎ ๐ซ๐ž๐Ÿ๐จ๐ซ๐ฌ๐š ๐ข๐ญ๐š-๐ง๐ข๐š ๐ค๐š๐ฉ๐š๐ฌ๐ข๐๐š๐๐ž ๐ž๐ง๐ค๐ฎ๐š๐ง๐ญ๐ฎ ๐ซ๐š๐ข ๐ง๐žสผ๐ž๐›รฉ ๐ข๐ง๐ฏ๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐ข๐ก๐š ๐ž๐ฑ๐ฌ๐ž๐ฅรฉ๐ง๐ฌ๐ข๐š ๐ง๐จ ๐Ÿ๐ฎ๐ญ๐ฎ๐ซ๐ฎ ๐›๐š ๐ง๐ข๐š ๐ฃ๐ฎ๐ฏ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ๐๐ž. ๐‹๐ข๐ฎ-๐ฅ๐ข๐ฎ ๐๐ž๐ณ๐ž๐ฃ๐š ๐›๐š ๐ฆ๐ž๐ฆ๐›๐ซ๐ฎ ๐๐ž๐ฅ๐ž๐ ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ฌ๐ข๐ซ๐š ๐ฆ๐š๐ข ๐ข๐ญ๐š ๐Ÿ๐จ๐ญ๐ข ๐ž๐ฌ๐ฉ๐ž๐ซ๐ขรฉ๐ง๐ฌ๐ข๐š ๐ก๐ฎ๐ฌ๐ข ๐ž๐ฏ๐ž๐ง๐ญ๐ฎ ๐€๐’๐„๐€๐ ๐’๐ค๐ข๐ฅ๐ฅ๐ฌ ๐‚๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐จ๐ง ๐ก๐š๐ง๐ž๐ฌ๐š๐ง ๐š๐ฉ๐ซ๐ž๐ง๐๐ข๐ณ๐š๐ฃ๐ž๐ง ๐›๐จ๐จ๐ญ ๐ง๐จ ๐ฌ๐ฎ๐ฌ๐ž๐ฌ๐ฎ,โ€™โ€™๐๐ž๐ค๐ฅ๐š๐ซ๐š ๐ƒ๐ข๐ซ๐ž๐ญ๐จ๐ซ๐š ๐ˆ๐๐ƒ๐Œ๐Ž ๐ง๐ฎโ€™๐ฎ๐๐š๐ซ ๐ฆรณ๐ฌ ๐—๐ž๐Ÿ๐ž ๐ƒ๐ž๐ฅ๐ž๐ ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐ฅ๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐ง๐žโ€™๐ž๐›รฉ ๐ฌ๐ž๐ข ๐ฉ๐š๐ซ๐ญ๐ข๐ฌ๐ข๐ฉ๐š ๐ข๐ก๐š ๐Š๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐€๐’๐„๐€๐ ๐›๐š ๐๐š๐ฅ๐š ๐Ÿ๐Ÿ’ ๐ข๐ก๐š ๐Œ๐š๐ง๐ข๐ฅ๐š-๐…๐ข๐ฅ๐ข๐ฉ๐ข๐ง๐š.

Partisipa iha lansamentu kontijente Timor-Leste ba Manila mak Vise Ministra ba Asuntu ASEAN, Milena Rangel, reprezentante SEFOPE, Koordenadรณr Jerรกl MKAE, Diretores Jerais, Diretores Nacionais, Diretores dos Intitutos Autรณnoma no membru delegasaun sira.

๐’๐ฎ๐ฆรก๐ซ๐ข๐ฎ-๐“๐ข๐ฆ๐จ๐ซ-๐‹๐ž๐ฌ๐ญ๐ž ๐ง๐ข๐š ๐ฉ๐š๐ซ๐ญ๐ข๐ฌ๐ข๐ฉ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐ข๐ฌ๐ญรณ๐ซ๐ข๐ค๐ฎ ๐ข๐ก๐š ๐Š๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐ฌ๐š๐ฎ๐ง ๐–๐จ๐ซ๐ฅ๐๐’๐ค๐ข๐ฅ๐ฅ๐ฌ ๐€๐’๐„๐€๐ ๐›๐š ๐๐š๐ฅ๐š ๐Ÿ๐Ÿ’ ๐ข๐ก๐š ๐Œ๐š๐ง๐ข๐ฅ๐š.
Timor-Leste sei partisipa ba dahuluk iha Kompetisaun WorldSkills ASEAN ba dala 14, ida ne’e hanesan kompetisaun abilidade tรฉkniku no profisionรกl neโ€™ebรฉ importante liu iha rejiaun ASEAN. Partisipasaun iha kompetisaun ne’e organiza no koordena ho INDMO, I.P. (Institutu Nasional de Dezenvolvimentu mรฃo-de-Obra), no reprezenta dalan estratรฉjiku atu promove talentu nasionรกl, fortifika TVET (Tรฉknika Vokasionรกl no Ensino Timor-Leste) , no harmoniza ho padraun ASEAN.

๐Ž๐›๐ฃ๐ž๐ญ๐ข๐ฏ๐ฎ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š:
Demonstra joven Timorense neโ€™ebรฉ tuir ona formasaun ho padraun nasionรกl no ASEAN; Promove kultura abilidade no aprendizajen durante nia vida moris entre joven sira; Hetan informasaun husi prรกtika diโ€™ak ASEAN atu hadiโ€™a formasaun nรญvel nasionรกl neโ€™ebรฉ diโ€™ak liu tan; Fortifika kooperasaun no solidariedade nรญvel rejionรกl. Nuโ€™udar referรฉnsia ba dezempeรฑu nasionรกl iha seitor formasaun profรญsionรกl hodi halo estratรฉjia dezenvolvimentu iha futuru.

๐ƒ๐ž๐ฅ๐ž๐ ๐š๐ฌ๐š๐ฎ๐ง & ๐Š๐š๐ญ๐ž๐ ๐จ๐ซ๐ข๐š ๐€๐›๐ข๐ฅ๐ข๐๐š๐๐ž:
๐€๐›๐ข๐ฅ๐ข๐๐š๐๐ž ๐ฌ๐ข๐ซ๐š: Tein/Kuzinha, Servisu Restaurante, Soldadura
๐Š๐จ๐ฆ๐ฉ๐ž๐ญ๐ข๐รณ๐ซ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š: Nenilton de Andrade, Fidencio das Neves, Ester Araรบjo Pinheiro
๐Ž๐Ÿ๐ข๐ฌ๐ข๐š๐ฅ & ๐„๐ฑ๐ฉ๐ž๐ซ๐ญ ๐ฌ๐ข๐ซ๐š: Lidera husi Ms. Isabel Fernandes de Lima (Xefรฉ Delegasaun).

๐‘๐ž๐ณ๐ฎ๐ฅ๐ญ๐š๐๐ฎ ๐„๐ฌ๐ฉ๐ž๐ซ๐š๐๐ฎ: Partisipasaun profisionรกl atu hatudu kapasidade nasionรกl; Abilidade no koรฑesimentu tรฉkniku sei aumenta; Fortalese ligasaun institusionรกl no industriรกl iha ASEAN; Sensibiliza kona-bรก papรฉl TVET ba pรบbliku kona-ba kreximentu ekonรณmiku no inovasaun; Rekomenda prรกtika diโ€™ak sira atu hadiโ€™a sistema nasional iha Timor-Leste.

๐’๐ข๐ ๐ง๐ข๐Ÿ๐ข๐ค๐š๐๐ฎ: Partisipasaun ida ne’e hanesan sรญmbolu hodi hatudu Timor-Leste nia kompromisu atu harii forsa traballu ne’ebรฉ kompetitivu no preparadu ba futuru, no kontribui ba komunidade habilidade ASEAN nian.

0Shares

Ajenda

Asesu informasaun relasiona ajenda MCAE nian

Informasaun seluk ne'รฉbe iha relasaun